SU POMPASININ HAVA İLE ÇALIŞMASI VE SONUÇLARI
Su Pompasının hava ile çalışması su pompası açısından zararlı bir durumdur. Bu durum dalgıç pompaları , santrifüj pompaları gibi tüm pompaların ömrünün azalmasına ve su pompası arızasının artmasına sebep olmaktadır. Maliyet ve zaman açısından olumsuz bir durumdur. Su pompası içerisinde hava var ise bu durumda su pompası istediği suyu emiş yapamayacağı için su basamaz. Su pompası hava yapması sonucu oluşacak en büyük sorunlardan biri ise kavitasyon olayıdır.
Su pompası seçimi de önemli bir husustur. Su pompası seçiminde Su pompası emiş ağzının tesisata uygun olduğundan kesinlikle emin olmalıdır. Seçilen su pompası emiş hattından geniş olduğu zaman su pompası istediği suyu emiş yapamaz ve kavitasyon oluşumuna neden olabilir. Bu yüzden Su pompası seçimi yapılırken emme ve basma hattı çaplarına , Su pompası sistemi sıfırdan kurulacak ise borulardaki sürtünme kayıplarına kadar dikkat edilmelidir. Su pompası seçiminde debi ve Basınç bilgileri kadar bu debinin geçeceği boru da özenle hesaplanmalıdır. Örneğin 150 m3/saat gibi bir debiyi 2” borudan geçirmek çok fazla bir sürtünme kaybına neden olacaktır.
Su Pompalarının hava ile çalışmasının önüne geçebilmek için emme ağzındaki klapenin kontrol edilmesi gerekir. Kavitasyon meydana geliyorsa emme ağzı çapından daha büyük klape kullanılabilir.
Kavitasyon olayı su pompalarının parçalarında erozyona sebep olmaktadır. Su Pompası aşındırıcı ve yıpratıcı etkilere yol açar. Kavitasyon aynı zamanda başka sorunlar da meydana getirir. Sistemde performans kaybı yaşanması titreşim sorunu da görülebilir ve sistem içerisinde bulunan akışkan bir süre sonra özelliğini yitirebilir. Kısacası kavitasyon emme borusundaki basınç akışkanın sıvı fazında tutmaya yetmeyecek kadar azsa su pompası içerisinde kavitasyon meydana gelir. Bu olayla beraber buhar hacmi su pompası gövdesi içerisindeki hacmi arttırmaktadır. Buhar kabarcıkları belli bir boyuta ulaştıklarına su pompası çark yüzeyinde patlamaya sebep olur ve çark üzerinde erozyon oluşur.
Santrifüj pompa, içi tamamen su dolu iken suyu basınçlandırır. İçine hava girmiş olan su pompası, havayı atasıya kadar suyu basınçlandıramadığı için o sırada tesisatta basınç düşer ve pompa havayı attığı anda su basıncı tekrar yükselir. Bu olay pompa üzerinde ve tesisatta basınç şokları oluşturur. Bunun yanında, P1 x V1 = P2 x V2 formülü dolayısı ile basınç değişikliği sırasında hacmi büyüyen ve küçülen hava da su tesisatındaki darbelerin etkisini arttırır.
Santrifüj pompa içine giren hava öncelikle pompanın kendisine zarar verir. Yeterli suyu bulamayan pompa fanında KAVİTASYON olayı sonucunda aşınmalar ve delikler oluşur. Ayrıca, pompaya su ile beraber havanın gelmesi sistem üzerinde birkaç şekilde darbeler ve basınç şokları yaratır.
Su Pompasının havayla çalışması sonucu etkilecek parçalar , mekanik salmastra ve plastik çark ve difüzörlerdir. Kuru çalışma sonucu su pompası kademeleri birbirine yapışma olayı çok sık karşılaşılan arızaladır. Su pompasının havası alındıktan sonra tekrar hava yapmasını önlemek için muhakkak emiş yaptığı su deposuna seviye flatörü takılmalı ve pompayı durduracak şekilde ayarlanmalıdır.